Update: Animal Rights & Bite Back voor Buba (& Smiley), tegen de NVWA

Op 8 augustus 2022 verstuurden dierenrechtenorganisaties Animal Rights en Bite Back een handhavingsverzoek aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De aanleiding voor dit handhavingsverzoek was het vervoer van olifant Buba vanuit Nederland naar het Kimba Elefant Park in Hongarije.

Met de verplaatsing van Buba naar Kimba is in strijd gehandeld met artikel 2 van de ontheffing die zegt dat Buba niet mag worden ingezet voor of verplaatst ten behoeve van optredens en tentoonstellingen of publiekseducatie in Nederland of het buitenland. In Hongarije wordt Buba immers tentoongesteld en moet ze kunstjes doen.

De onwil van de NVWA om te doen wat juist is
Op 23 december 2022 werd het handhavingsverzoek van de stichtingen afgewezen waarna ze bezwaar maakten. Er volgde een hoorzitting op 2 mei 2023 en op 21 juli 2023 wordt het bezwaar afgewezen. Deze keer omdat Kimba zou gelden als dierentuin en ook in Nederland optredens met dieren in dierentuinen zijn toegestaan.

Op 30 augustus 2023 dienen de dierenrechtenorganisaties via hun advocate een beroepschrift in bij het College van Beroep en bedrijfsleven (CBb), waarin we weerleggen dat Kimba een dierentuin zou zijn, maar ook dat artikel 2 helemaal geen onderscheid maakt tussen dierentuin of circus.

Ondertussen heeft in een andere zaak - voor Buba en zebra Smiley - de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) de ontheffing die Buba voorgoed bij Circus Freiwald zou laten blijven ingetrokken. Buba heeft daar vooralsnog niets aan, want ze is met medewerking van diezelfde minister weggesluisd naar Hongarije.

Op 6 september laat het CBb weten dat ze van de minister een brief van 15 augustus 2023 hebben ontvangen waarin wordt gemeld dat de ontheffing voor Buba op 11 augustus is ingetrokken. Het CBb legt de dierenrechtenorganisaties de vraag voor of deze ontwikkeling aanleiding geeft om de procedure tegen de NVWA over haar rol bij het illegaal verplaatsen van Buba ook in te trekken. Nee dus!

Is Buba wel verkocht?
Een van de redenen daarvoor is dat er nooit bewijsstukken zijn overgelegd waaruit blijkt dat Buba daadwerkelijk verkocht is. Misschien is Buba wel uitgeleend of verhuurd en is Freiwald nog altijd de ‘eigenaar’ en bestaat de mogelijkheid voor het opleggen van een herstelmaatregel om Buba terug te (laten) halen (door Freiwald).

Als Buba wel is overgedragen aan Kimba, is er een mogelijkheid om handhavend op te treden, door het opleggen van een boete aan Freiwald voor de begane overtreding. Een dergelijke bestraffende maatregel heeft niet alleen een maatschappelijke functie, maar moet ook bezien worden in het licht van de aanhoudende overtredingen die worden begaan door Freiwald.

De belangen van zebra Smiley
Freiwald heeft namelijk ook een ontheffing voor zebra Smiley. Deze ontheffing is nog van kracht. In deze ontheffing staan gelijke voorschriften als die in de ontheffing ten aanzien van Buba waren opgenomen, zoals artikel 2, waarin wordt verplicht dat Smiley niet wordt ingezet voor of verplaatst ten behoeve van optredens en tentoonstellingen door Smiley of publiekseducatie met Smiley in Nederland of het buitenland.
Dat dit voorschrift wordt overtreden blijkt uit het feit dat de zebra nog altijd met het circus mee reist. Bovendien wordt Smiley afgebeeld op publiciteitsmateriaal van de Duitse tour van Freiwald.

Dit voorbeeld illustreert volgens de dierenrechtenorganisaties de houding van Freiwald. Er wordt willens en wetens in strijd met de ontheffingsvoorschriften gehandeld. Dergelijk handelen kan volgens de dierenrechtenorganisaties niet onbestraft gelaten worden.