Open brief aan de heer Bart Vergote, het Algemeen Boerensyndicaat en de Vlaamse overheid

Volgens het Koninklijk besluit van 15 mei 2003 betreffende de bescherming van varkens in varkenshouderijen is het verboden om varkensstaarten routinematig te couperen als preventiemaatregel tegen staartbijten.

“Couperen mag slechts toegepast worden wanneer bepaalde kwetsuren van spenen bij zeugen of van oren en staarten bij andere varkens zijn geconstateerd. Voordat tot deze ingrepen wordt besloten, moeten maatregelen worden getroffen om staartbijten en andere gedragsstoornissen te voorkomen, de omgeving en de varkensdichtheid in aanmerking genomen. Hiertoe moeten ontoereikende omgevingsfactoren of beheerssystemen worden aangepast".¹

Deze voorschriften gelden niet alleen in België, maar in alle Europese lidstaten. De wet wordt echter in verscheidene lidstaten niet nageleefd.

Ook de Vlaamse varkenshouders beroepen zich op de uitzonderingsclausules om op grote schaal door te gaan met het couperen van staarten, dit in samenwerking met hun veeartsen die hen van ‘uitzonderings’- attesten voorzien. Er wordt vanuit de overheid niet gecontroleerd of er daadwerkelijk sprake is van aanwezigheid van bijtkwetsuren bij de varkens. Noch wordt de varkenshouder op enige manier verplicht om alle alternatieve maatregelen ter voorkoming van staartbijten te proberen vooraleer over te gaan tot het couperen van staarten.

Vanuit de varkenssector zelf wordt als excuus aangevoerd dat routinematig couperen noodzakelijk is omdat er onvoldoende alternatieve oplossingen beschikbaar zouden zijn ter preventie van staartbijten.

Nochtans zijn er effectieve maatregelen gekend om staartbijten te voorkomen, zoals: de varkens meer ruimte geven door de bezettingsgraden in de stallen te verlagen, stro en geschikt afleidingsmateriaal voorzien, kortom de levensomstandigheden van de dieren ietwat draaglijker maken. In Zweden, Zwitserland, Finland en Noorwegen is bewezen dat bovengenoemde maatregelen doeltreffend zijn, zodat het couperen van staarten overbodig is.¹

In Vlaanderen worden deze gekende maatregelen niet in de praktijk toegepast. In de Vlaamse stallen zijn een relatief weinig stimulerende omgeving, geen of weinig strogebruik, en andere risicofactoren voor staartbijten nog steeds de norm. De varkenshouders laten na om de alternatieve oplossingen die in Zweden, Finland, Zwitserland en Noorwegen tot positieve resultaten geleid hebben toe te passen, louter omwille van het financiële kostenplaatje.

Dit is in strijd met de dierenwelzijnswetgeving, die stelt dat de alternatieven moeten worden uitgeprobeerd alvorens mag overgegaan worden tot het couperen van staarten. Geldbelangen mogen geen reden zijn om de wetgeving niet na te leven.

Animal Rights is er niet op uit om ‘de boeren kapot te maken’, zoals ons via de media ten laste gelegd werd door de heer Vergote. Wel trekken wij aan de alarmbel omdat de wereld zich in een constante staat van crisis bevindt door de zware druk van vleesproductie op klimaat, leefmilieu, volksgezondheid en dierenwelzijn. Daarom is een transitie naar plantaardig gebaseerde voedselproductie noodzakelijk en hoogdringend. We zijn 100% voor boeren die groenten en fruit produceren.

Zolang er nog dieren gefokt worden voor de productie van vlees verwacht Animal Rights wel dat de wetgeving gerespecteerd wordt. De Vlaamse overheid en veehouders zeggen herhaaldelijk dat zij dierenwelzijn hoog in het vaandel dragen. Wij willen dit graag in de praktijk zien. We vragen dat ook in Vlaanderen, naar voorbeeld van Zweden, Zwitserland, Finland en Noorwegen, gestopt wordt met het routinematig couperen van varkensstaartjes, en dat in plaats daarvan de gekende maatregelen toegepast worden zonder verdere uitvluchten.

We verwijzen hierbij ook naar het voorbeeld van Denemarken waar de minister van Landbouw besloten heeft het routinematig couperen van varkensstaarten aan banden te leggen.¹