De economische delicten van eendenslachter Tomassen Duck-To

Omdat provincie en gemeente weigeren bestraffend op te treden, deed Animal Rights ook aangifte. Het Functioneel Parket gaf in mei 2024 aan geen aanleiding te zien om een strafrechtelijk onderzoek op te starten. Het bestuursrechtelijk ingezette handhavingsmiddel zou voldoende effectief zijn gebleken. Animal Rights ziet dat anders en overweegt dan ook om een schriftelijke klacht bij het gerechtshof Den Haag op grond van artikel 12 Wetboek van Strafvordering in te dienen. Voordat Animal Rights daartoe overgaat wil de stichting het Functioneel Parket echter nog op enkele relevante ontwikkelingen in deze zaak wijzen, als zijnde een aanvulling op de reeds ingediende aangifte.

Animal Rights deed onder andere een informatie verzoek in het kader van de Wet open overheid bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Animal Rights vroeg om alle documenten die betrekking hebben op de als gevolg van de in de aangifte beschreven eendenruiming aan het bedrijf uitgekeerde ‘tegemoetkoming in de schade’ uit het Diergezondheidsfonds.
Animal Rights wilde vooral weten of Duck-To werd vergoed tot het maximaal aantal dieren dat het bedrijf op deze locatie mag houden, of ook kreeg uitbetaald voor de illegaal gehouden dieren. Dat laatste blijkt het geval te zijn.

Bij een ‘ruiming’ zoals die van 10 juni 2022 in Hierden stelt een deskundige vast hoeveel de aanwezige dieren en aanwezige producten (eieren, voer, stro) waard zijn. Die waarde krijgt de veehouder vergoed, omdat iedereen en alles verplicht worden afgevoerd en vernietigd. De overheid betaalt dit uit het Diergezondheidsfonds.

Volgens de Algemene Rekenkamer bedroegen de kosten van de bestrijding en preventie van vogelgriep in 2022 € 55 miljoen, waarvan de bestrijdingskosten € 49 miljoen bedroegen. De pluimveehouders droegen 54% van de kosten en de minister van LNV, de belastingbetaler dus, 46%, oftewel € 26 miljoen. Of en hoeveel de EU bijdroeg is niet bekend.
Bij een gemiddelde ruiming beslaat de tegemoetkoming in de schade aan de veehouder ongeveer 60% van de ruimingskosten. https://www.rekenkamer.nl/publicaties/rapporten/2023/06/14/focus-op-vogelgriep

De beëdigde deskundige berekende aan de hand van de afleverbonnen van eendagseendjes en de uitval op basis van de digitale hokkaarten, dat er op het moment van de mededeling van de bestrijdingsmaatregel er op het bedrijf 100.487 eenden aanwezig waren. Op basis van de leeftijd en van beoogd slachtgewicht (regulier/medium en zwaar/heavy) werd de waarde per dier bepaald. De totaalwaarde voor de dieren kwam uit op € 278.667,93.

Daar kwam nog € 331,39 aan afgevoerd voer - 100 kilo per stal aanwezig in voerbakken en leidingen - en € 1160.00 aan afgevoerd stro - 16 balen stro van 500 kilogram - bij.

De taxatiewaarde van € 278.667,93 voor 100.487 eenden komt gemiddeld neer op € 2,77 per eend. Duck-To had per vergunning recht op een vergoeding voor 80.595 eenden x € 2,77 per eend = € 223.503,95. Duck-To strijkt dus het verschil, € 55.163,98, op voor de illegaal gehouden eenden.

Als je kijkt naar de berichtgeving van de Algemene Rekenkamer dan steelt Duck-To grofweg de helft daarvan van de belastingbetaler en de andere helft van andere pluimveehouders.

Het bedrijf in Hierden is een van de eendenmesters waar Animal Rights het gooien met eenden filmden

Animal Rights gaat ervan uit dat het wederrechtelijk verkregen voordeel van het bedrijf verder strekt dan enkel de voornoemde ruimingsvergoeding, en ook ziet op de bedrijfsomzet.
Duck-To hield structureel teveel eenden in de schuren aan de Parallelweg 20 en deed dat moedwillig en bewust. Het stelselmatig overtreden van de vergunningen levert de eendenslachter al jaren een financieel voordeel op, er worden immers meer eenden afgeleverd per ‘ronde’ van gemiddeld 42 dagen dan legaal mogelijk zou zijn.

Tussen 17 en 21 januari 2022 voert Duck-To 53.200 eenden af vanaf het bedrijf aan de Parallelweg 20 te Hierden en op 4 februari worden 53.000 eenden geruimd vanwege vogelgriep zonder dat er tussentijds eenden worden aangevoerd. Dit weten we uit de zogenaamde Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) formulieren waarop de aan- en afvoer datum en aantallen bij AVINED - brancheorganisatie voor de pluimveesector - worden geregistreerd. Een totaal van 106.200 eenden. Vergund zijn 80.595 eenden. Het aantal teveel gehouden eenden bedraagt dus: 106.200 - 80.595 = 25.605 eenden.
Als we de gemiddelde prijs van € 2,77 per eend aanhouden uit de taxatie van de ruiming op 10 juni 2022, levert dat Duck-To € 70.925,85 euro meer op dan als het bedrijf zich aan het vergunde aantal eenden had gehouden.

Na die ruiming voert Duck-To op 7 april en 5 mei 2022 in totaal 102.900 eenden aan op het bedrijf. Er is een uitval van 2250 eenden bij de eenden geboren op 7 april en Duck-To voert de overlevende 50.250 eenden af naar het slachthuis. De 50.400 eenden aangevoerd op 5 mei worden bij de volgende vogelgriep uitbraak op 10 juni geruimd. Duck-To ontvangt deze ‘ronde’ dus geld voor 50.250 geslachte eenden en 50.400 geruimden. Dat zijn 100.650 eenden in totaal waarvan er maar 80.595 vergund zijn. Het teveel aan eenden bedraagt dan: 100.650 - 80.595 = 20.055 eenden x € 2,77 = € 55.552,35 euro.

Tomassen voert op 2 juni 2022 nog 51.000 (eendags)eenden aan, waardoor de ruiming van 10 juni 2022 uitkomt op 101.400 vergaste eenden, waarvoor Duck-To voor iedere eend een ruimingsvergoeding krijgt, zoals hierboven beschreven, ondanks dat hij er slechts 80.595 mag houden.

Een 'ronde' eenden duurt gemiddeld 42 dagen (6 weken). Duck-To kan zo 6 a 7 keer per jaar tussen de € 50.000 en € 75.000 extra opstrijken door zo’n 25% meer eenden op te zetten aan het begin van iedere 'ronde' dan vergund. Het bedrijf deed dit in ieder geval in 2022 en 2023 totdat de last onder dwangsom van de gemeente Harderwijk in augustus 2023 werd aangekondigd, voortkomend uit het handhavingsverzoek van Animal Rights.

Hoe lang Duck-To deze truc al uithaalt en op hoeveel eendenmesterijen, weet Animal Rights niet, maar de vergunning voor de Parallelweg 20 stamt uit 2013.

Animal Rights benadrukt dat hier sprake is van een langdurige en hardnekkige overtreding van zowel de vigerende omgevingsvergunning als de natuurvergunning. Het bedrijf heeft onterechte vergoedingen ontvangen en winst gemaakt, welke winst en vergoedingen het gevolg zijn van de keuze van het bedrijf voor de aanhoudende illegale bedrijfsvoering zoals uitvoerig is beschreven.

Animal Rights verzoekt het Functioneel Parket derhalve haar aangifte van 8 januari 2024 in heroverweging te nemen, gelet op deze aanvullende informatie en alsnog een strafrechtelijk onderzoek te starten naar (de feitelijk leidinggevenden van) Duck-To Farm BV en Hendrikse & Roos BV voor de bedrijfsvoering strijdig met de Wet op de economische delicten en daarmee samenhangende milieu/natuurregelgeving.

In aanvulling daarop wordt het Functioneel Parket verzocht een ontnemingsprocedure te starten ter ontneming van het door het bedrijf ontvangen wederrechtelijk verkregen voordeel.