Inhoud
Hartelust’s TBC-apen besmette medewerker Spaans laboratorium
Een studie over de TBC-besmetting bij van Hartelust afkomstige apen in Barcelona onthult dat een medewerker daar besmet raakte, besmettingen bij de apen moeilijk aan te tonen zijn en het gesleep met apen daardoor een groot gevaar vormt voor de volksgezondheid.
Op 1 juli 2024 werd er in het Japanse Journal of Toxicologic Pathology een studie gepubliceerd met de titel ‘1’. Het onderwerp van de studie is de TBC-uitbraak onder de door de Tilburgse apenhandelaar Hartelust vanuit Vietnam geïmporteerde en door Europa verspreidde Java-apen (Macaca fascicularis).
Lees ook: TUBERCULOSE VERSPREID VANUIT NEDERLAND MET PROEFAPEN
De studie is onder andere geschreven door vivisectors van AnaPath in Barcelona, en gaat voornamelijk over de TBC-uitbraak in hun proefdierenlab waarover Animal Rights in februari werd getipt en waardoor de zaak uit de doofpot in de publiciteit werd gebracht.
Animal Rights heeft de belangrijkste punten uit het Engels vertaald.
TBC vormt een grote bedreiging voor de gezondheid van mensen en andere dieren
De studie opent met de zin: "Tuberculose (tbc) vormt een grote bedreiging voor de gezondheid van mensen en van niet-menselijke primaten die voor toxicologische of onderzoeksdoeleinden worden gebruikt.”
Waar de Nederlandse overheid het gevaar van de insleep van TBC bagatelliseert, riep de Wereldgezondheidsorganisatie WHO tuberculose al in 1993 uit tot een mondiale noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid. TBC is de 13e belangrijkste doodsoorzaak en de tweede belangrijkste infectieuze doodsoorzaak ter wereld. In 2021 liepen naar schatting 10,6 miljoen mensen de ziekte op. Eén op de drie geïnfecteerde mensen lijdt aan resistente tuberculose, waardoor de sterftecijfers stijgen.
Dit is niet enkel een probleem van Afrikaanse en Aziatische ontwikkelingslanden. Mycobacteriële infecties zijn de afgelopen tien jaar opnieuw opgedoken in geïndustrialiseerde landen verband houdend met immigratie.
Mycobacteriën zijn een grote bacteriële groep die meer dan 200 pathogene en niet-pathogene soorten omvat. De bekendste zijn de menselijke pathogenen die verantwoordelijk zijn voor lepra (M. leprae), tuberculose (M. tuberculosis), maar ook de zoönoseverwekker van rundertuberculose, die van dieren op mensen kan worden overgedragen (M. bovis).
Een pathogeen is een ziektekiem / ziekteverwekker in de vorm van een micro-organisme of biologisch deeltje, dat een infectieziekte kan veroorzaken.
TBC vormt een aanzienlijke bedreiging wanneer niet-menselijke primaten worden geïmporteerd uit landen met een hoge infectiegraad. Er zijn talloze uitbraken van tuberculose gemeld in primatenkolonies die gebruikt zijn in experimentele studies en in dierentuinen. De overdracht beperkt zich niet tot van aap op mens, aangezien geïnfecteerde werknemers ook dieren kunnen besmetten. Ondanks de strikte maatregelen die begin jaren negentig werden ingevoerd om de import, de quarantaine en het houden van dieren te reguleren, blijven uitbraken in laboratorium-apen voorkomen.
Java-apen, de makaken-soort die Hartelust voornamelijk verhandelt, kunnen de ziekte beter verdragen en vertonen minder vaak symptomen, dan de resusaap, de andere makaken-soort waarvoor Hartelust een vergunning bezit. Java-apen zijn nu de meest geïmporteerde apensoort is voor onderzoeksdoeleinden. Het risico op de introductie van nieuwe, opkomende mycobacteriële soorten is dus groot, en het screenen op tuberculose is ontzettend belangrijk.
De apen testten herhaaldelijk negatief in Vietnam en Tilburg via de zogenaamde intradermal tuberculin tests (IDT), beter bekend als de Mantoux test. De beperkte waarde van de Mantoux test is gekend, deze kan zowel vals-negatieve als vals-positieve resultaten opleveren.
De tijdlijn
AnaPath ontving in maart 2023 114 volwassen Java-apen van Hartelust; 84 dieren (42 per geslacht) werden toegewezen aan drie onderzoeken voor door de wet verplichte toxicologiestudies. Dit zijn studies die de effecten van chemische stoffen, medicijnen, schoonmaakmiddelen, ... op mens, dier en milieu bestuderen. Deze studies zijn onder andere verplicht voor het op de markt brengen van nieuwe stoffen. Verder werden er 15 dieren van elk geslacht in voorraad gehouden.
De NVWA ontving op 28 april 2023 een melding uit Frankrijk dat bij een aap, afkomstig van een groep apen die via Hartelust in de EU was geïmporteerd, tuberculose was vastgesteld. De NVWA stelde de ministeries van LNV en VWS op de hoogte en blokkeerde Hartelust. LNV deed melding van deze besmetting aan de andere EU-lidstaten die apen uit de originele groep hadden verkregen, waaronder Spanje.
Volgens de studie lichtte Hartelust Anapath, echter, pas op 4 mei in, maar het labo was al op 27 april rechtstreeks vanuit Frankrijk gewaarschuwd. De necropsie in Frankrijk vond al op 17 april plaats.
- Na bericht uit Frankrijk en Nederland in verband met positief geteste apen, werden ook bij Anapath in Spanje een hele serie tests op de makaken losgelaten - PCR, kweek, spoligotyping, IDT testing, interferon-γ release assay (IGRA), en echo van de borst en de buik. Het zal geen verbazing wekken dat de interesse van dierproefnemers niet lag bij de belangen van de apen. Geen van de apen vertoonden symptomen van TBC, maar één aapje had een fistel in zijn lies. Een monster van de fistel en urine van willekeurig gekozen aapjes werden opgestuurd voor analyse. Alle urine testte negatief op 12 mei, maar de fistel positief voor MTBC. Vervolgens werden de autoriteiten geïnformeerd.
De moord op 114 apen
Op 17 mei wordt het aapje met de fistel vermoord en opengesneden in het Spaanse laboratorium. Diezelfde dag delen nog vijf mannetjes zijn lot. Op 18 mei volgen er nog zes en op 25 mei worden er nog eens 12 vrouwtjes vermoord.
Lees ook: HARTELUST LIET 177 AAPJES VERMOORDEN
Alle 114 makaken werden uiteindelijk afgemaakt en opengesneden, ondanks het feit dat de dieren klinisch gezond waren. Ze vertoonden geen tekenen van luchtwegaandoeningen, gebrek aan eetlust en/of gewichtsverlies. Uiteindelijk bleken tien van hen tekenen van tuberculose te vertonen wat via een PCR-test en kweek werd bevestigd. Via Spoligotyping werd Mycobacterium caprae geïdentificeerd en Azië als oorsprong vastgesteld. Dit is verontrustend omdat eerder alleen M. tuberculosis and M. bovis werden vastgesteld bij proefapen.
Een besmette werknemer
Alle technici die direct of indirect contact hadden gehad met geïnfecteerde apen ondergingen tests. Eén werknemer testte positief, maar werd niet ziek.
Grote risico’s
Het feit dat deze uitbraak heeft plaatsgevonden en er een werknemer besmet raakte, ondanks strikte regelgeving en veiligheidsmaatregelen, toont duidelijk aan dat tuberculose bij niet-menselijke primaten een groot probleem blijft. Het diagnosticeren en beheersen van tuberculose wordt steeds ‘uitdagender’ naarmate er nieuwe mycobacteriële soorten opduiken.
Alarmerend genoeg werden herhaalde IDT-tests uitgevoerd op het fokbedrijf Vina Mekong in Zuid-Vietnam, bij apenhandelaar Hartelust in Tilburg en op de quarantaineafdelingen van de testlaboratoria, maar zijn deze er totaal niet in geslaagd positieve gevallen van M. caprae-infectie op te sporen. IDT-testen kunnen vroege M. caprae-infecties niet opsporen. De resultaten zijn dan vals-negatief. Ook de andere testen zoals Mantoux, IGRA, en het nemen van een echo bleken deze besmetting alleen in vergevorderde stadia te kunnen detecteren.
Dat de dieren geen klinische symptomen vertoonden, zelfs in vergevorderde stadia, compliceert de diagnose van tuberculose bij java-apen nog verder. De gevallen van TBC in de laboratoria, werden pas ontdekt na necropsie voor andere doeleinden.
Ondertussen waren alle met M. caprae geïnfecteerde dieren, hoewel ze geen symptomen vertoonden, wel besmettelijk. Vandaar het grote risico op verspreiding van de ziekte onder apen en overdracht naar personeel toe.
Stop de apenhandel
Het onderzoek concludeert dat de detectie van vroege gevallen van tuberculose een enorme uitdaging blijft en een grote handicap vormt voor niet-menselijke primaten die voor toxicologische of onderzoeksdoeleinden wordt gebruikt.De onderzoekers adviseren regelgeving en maatregelen voor import en quarantaine te herzien en te komen met onderzoek naar nieuwe screeningstrategieën om het risico op de import van opkomende mycobacteriële soorten naar Europa aanzienlijk te verminderen.
Dat je beter helemaal kan stoppen met het over de wereld slepen van aapjes komt blijkbaar niet in de onderzoekers op. Animal Rights trekt de conclusie dat het enige zinnige wat Nederland kan doen is stoppen met de import van proefapen en het onmiddellijk sluiten van apenhandelaar Hartelust. Immers, Nederlandse dierproefnemers, nemen toch al geen apen meer van Hartelust af.
