Naast muizen en ratten, de meest gebruikte soorten, werden in ons land ook andere dieren zoals honden en katten ingezet in experimenten. In 2015 werden in België 1.850 proefhonden in totaal gebruikt. Daarvan werden 1.561 honden ingezet voor proeven bij Janssen Pharmaceutica in het Vlaamse Beerse.

In de drie gewesten werd een daling van het aantal proefdieren vastgesteld tegenover het jaar 2014. In 2014 werden in totaal 664.394 proefdieren gebruikt in heel België. De afgelopen jaren daalden en stegen de cijfers afwisselend. In 2013 bedroeg het aantal Belgische proefdieren 626.742, in 2012 werden 600.986 proefdieren gebruikt.

Tot op heden wijst niets op een beleid dat gericht is op het doelmatig en structureel afbouwen van aantallen proefdieren. De aantallen schommelen naargelang de jaarlijkse onderzoeksbehoeften van de proefdiergebruikers.

Ernstig ongerief

Animal Rights is geschrokken van de uitzonderlijk hoge percentages Belgische proefdieren die gebruikt worden in experimenten van de categorie ‘ernstig ongerief’. De indeling in 'categorieën ongerief' duidt op de mate van fysieke en mentale pijn waaraan proefdieren worden blootgesteld. De indeling gebeurt in alle Europese lidstaten volgens hetzelfde scoresysteem. ¹ Onder ernstig ongerief vallen 'procedures waarbij de dieren waarschijnlijk een ernstige vorm van pijn, lijden of angst, dan wel langdurig een matige vorm van pijn, lijden of angst zullen ondervinden en procedures die waarschijnlijk ernstige hinder voor het welzijn of de algemene toestand van de dieren zullen opleveren.'

In de publicatie van de Europese Unie is een lijst met 13 voorbeelden toegevoegd van ernstig ongerief. Denk hierbij aan ingrijpende operaties, het toebrengen van elektrische schokken, het opsluiten of isoleren van dieren in kooien zonder bewegingsvrijheid.

Proefdierenleed in Brussel

In Wallonië behoorden in 2015 9,2% van de dierproeven tot de categorie 'ernstig ongerief'. In Vlaanderen bedroeg het percentage 20,5% (1 op 5 dieren) voor het jaar 2015. In het Brusselse Gewest waren in 2014 behoorde maar liefst 29,6% van alle dierproeven tot de categorie 'ernstig'. Dat betekent dat 1 op 3 proefdieren in Brussel onderworpen werd aan proeven die gepaard gaan met stress, angst en pijn van de hoogst mogelijke graad.

In de jaarstatistiek 2015 van het Brusselse gewest werden geen nieuwe cijfers meer gepubliceerd over de categorieën van ongerief, ondanks de Europese wettelijke verplichting om deze informatie openbaar te maken. Animal Rights heeft de Brusselse dienst Leefmilieu verzocht om de ontbrekende gegevens alsnog aan te vullen.

In de andere Europese lidstaten liggen de percentages beduidend lager. In Nederland bijvoorbeeld, werden in 2015 3,59% proefdieren gebruikt in proeven van de categorie ‘ernstig ongerief.'¹ In Zwitserland bedroeg het percentage 2,1, ² in het Verenigd Koninkrijk ging het om 5,9 %. ³

Hoopvol vooruitzicht

Ben Weyts, Vlaams minister van Dierenwelzijn, gaf in zijn recente beleidsbrief 'Dierenwelzijn' aan dat er plannen zijn voor samenwerking met de Nederlandse overheid voor de ontwikkeling en promotie van alternatieven. ¹ Een belangrijke stap in de goede richting, meent Animal Rights. In Nederland werden reeds grondige studies uitgevoerd naar oplossingen om tot een reële afbouw van dierproeven te komen. Mits de nodige investeringen kunnen tegen 2025 de meeste dierproeven vervangen zijn door dierproefvrije technieken. ²

100.000 handtekeningen voor alternatieven

Animal Rights juicht de samenwerking tussen Vlaamse en Nederlandse overheid toe. Nu komt het er op aan dat beide regeringen ook voldoende financiële middelen beschikbaar stellen om de plannen voor afbouw en vervanging van dierproeven waar te maken. Animal Rights is een petitie gestart om de overheid op te roepen de noodzakelijke investeringen te voorzien. De dierenrechtenorganisatie wil komend jaar 100.000 handtekeningen inzamelen.

Nadine Lucas: "Het fysiek en mentaal pijnigen van dieren voor welke belangen dan ook, hoort niet thuis in een beschaafde samenleving. Het is de hoogste tijd om dierproeven te vervangen door innovatieve ethische onderzoeksmethoden."