Lidl misleidt met vlees van blije parkkonijnen

Lidl schrijft: Dit vlees komt van konijnen die in een meer diervriendelijke huisvesting gehouden worden. Zo zitten de dieren niet in een kooi, maar in een groter park met klimplateaus, tunnels en knaagmateriaal.

Parksystemen zijn het antwoord van de konijnenhouderij op de maatschappelijke kritiek op de batterijkooien. In realiteit beantwoorden ook de nieuwere huisvestingsnormen in de verste verte niet aan de natuurlijke behoeften en gedragingen van konijnen en brengen ze de massale sterfte van konijnen in dit systeem niet naar beneden. Daarom zijn deze systemen niet diervriendelijk en zelfs niet diervriendelijker dan de klassieke batterijkooien.

Parksystemen omschrijven als zijnde geen kooien zoals Lidl doet, is de waarheid verdraaien. De parksystemen zijn nog steeds kooien van 800 cm2 (oftewel 0,08 m2) per dier in plaats van 630 cm2 in de klassieke batterijkooien. Het is geen konijnenparadijs, maar een konijnenhel.

Nog steeds kunnen konijnen niet naar buiten, zien geen daglicht, leven niet in natuurlijke groepssamenstellingen, lopen over een gespleten ondergrond, kunnen niet graven en grazen, kunnen niet of nauwelijks schuilen. Er is een plateau en er is een stuk pvc-buis dat voor een tunnel moet doorgaan, maar dit lijkt nog steeds niet op wat dieren nodig hebben om hun natuurlijke behoeften te voorzien.

In een parlementair debat over parkkonijnen, haalt Jelle Engelbosch (NVA) aan: “Ik was niet van plan om het woord te voeren, maar ik kan het niet laten. Ik heb een probleem met de term parkkonijnen. Dat is zo’n misleidende term dat de consument denkt dat die diertjes gezellig in een park, in de vrije natuur rondlopen. Terwijl, laat ons eerlijk zijn, een parkkonijn ook gewoon een konijn is dat in een kot zit. Dat kot is 800 vierkante centimeter in plaats van 630 vierkante centimeter. We moeten daarover eerlijk durven communiceren. Ik huiver van de term parkkonijn. Ik vind dat enorm misleidend. Ik kon het niet laten om dat even te zeggen.”¹

Een van de basisfactoren voor het welzijn van dieren, is toch wel dat ze gezond en in leven blijven. Ben Weyts zegt in zijn antwoord op voornoemde parlementaire vraag over de konijnenhouderij zelf dat het sterftecijfer in parksystemen even hoog is als is in de klassieke batterijkooien. “Het sterftecijfer bij konijnen ligt inderdaad rond de 20 tot 25 procent, en dat is inderdaad hoog, maar het is niet zo dat het sterftecijfer in klassieke kooien hoger ligt dan bij parkhuisvesting. Daar is dus geen causaal verband.” De claim van 'meer diervriendelijk' van Lidl mist dus basis, omdat de basisnood van ieder levend wezen, namelijk in leven blijven, niet wordt vervuld.

“Een van de belangrijkste oorzaken van deze sterfte is gasbuik, wat konijnen krijgen door de onaangepaste voeding met te weinig vezels die in de industrie wordt gebruikt om konijnen vet te mesten,” zegt Vanroy.

In december 2019 bracht Animal Rights de resultaten van een jaar lang onderzoek naar buiten. Animal Rights inspecteerde tussen oktober 2018 en november 2019 ongeveer een kwart van de naar schatting 40 overgebleven commerciële konijnenhouderijen in Nederland. De aangetroffen omstandigheden zijn ronduit schokkend. Bijna overal troffen de onderzoekers dode, zieke en stervende dieren aan tussen de levende konijnen. Konijnen hebben voetverwondingen of beschadigde of ontbrekende oren. Trauma en bacteriële of parasitaire infecties kunnen de oorzaak zijn voor de gefilmde verlamming van het achterlijf, scheve nekken, en vervormde achterpoot, naast de vele sterfgevallen. Ook bij de hoogste welzijnsstandaard van de zogenaamde ‘parkkooien’ tonen de beelden een ongelofelijke hoeveelheid dierenleed.

De omstandigheden in de Belgische parksystemen is vergelijkbaar. Bovendien is er in Nederland geen konijnenslachthuis, de in Nederland gekweekte konijnen worden in een van de twee Belgische konijnenslachthuizen gedood en hun vlees ligt ook bij ons in de rekken.

De reclame van Lidl heeft als doel de consument het gevoel te geven dat hij kiest voor een diervriendelijk product. De waarheid ligt hier echter ver vanaf. Daarom dient Animal Rights een klacht in bij de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) omwille van deze specifieke misleidende reclame van Lidl en om het misleidende karakter van de term 'parkkonijn' zelf. Wij roepen Lidl op om ten eerste te stoppen met het promoten van dierenleed en ten tweede konijnenvlees gewoon uit de rekken te halen.

Vanroy voegt nog toe: “Parksystemen zijn niks anders dan greenwashing. De enige oplossing om konijnen een konijnwaardig leven te bezorgen, is de konijnenhouderij afschaffen.”

In hun verdediging verschuilt Lidl zich achter de certificering. Verder gaat men er vanuit dat de minimale verrijking (iets meer ruimte, een pvc pijp, knaaghoutjes, etc) ondanks dat er geen bewijs is dat dit vroegtijdige sterfte naar beneden brengt, toch moet worden gezien als ‘meer diervriendelijke huisvesting’. Animal Rights is wel blij dat Lidl beseft dat vlees nooit diervriendelijk kan zijn:

"Betreffende konijn, was Lidl de eerste retailer in België die de stap nam om enkel nog parkkonijn te verkopen. Opnieuw baseren wij ons hiervoor op een extern keurmerk, namelijk het Codiplan-lastenboek voor ‘Parkkonijn’. Bij vragen of discussie rond het woord ‘park’ worden deze beter aan Codiplan en de Overheid gericht (zie ook wetgeving: Koninklijk besluit van 29 juni 2014), waar deze bewoording is vastgelegd.
Voor de beschrijving in onze folder baseren wij ons grotendeels rechtstreeks op het Codiplan-lastenboek, dat de verplichte aanwezigheid van plateaus, tunnels, knaag- en andere verrijkingsmateriaal letterlijk verplicht. Onze leveranciers staan onder controle van Codiplan en worden dus geaudit op deze voorwaarden.
Naast de aanwezigheid van verrijkingsmateriaal is er een minimumoppervlakte: met 800 cm² per konijn en minimum 20 konijnen per groep, is dit een minimumoppervlakte van 1,6 m² per park, en één van de zijden moet minimum 180 cm lang zijn. Daarnaast moet het dak van het park open zijn en de bodem grotendeels dicht; indien de bodem van draadgaas is, moet deze minstens voor 80% bedekt zijn met voetmatjes of comfortzones.
Alles samengenomen lijkt het ons niet bediscussieerbaar dat deze situatie beter is voor de konijnen dan een klassieke, kleinere kooi.
Natuurlijk blijft ‘beter’ hier een relatief begrip. Niemand zal kunnen beweren dat vlees ooit 100% diervriendelijk kan zijn. Daarom letten wij als Lidl steeds op het gebruik van dit woord en omschrijven we het in onze folder als: ‘meer diervriendelijke huisvesting’.
Gezien er tot op vandaag nog steeds konijn uit kooien op de markt is, en dit nog toegelaten is tot 2024 (zie opnieuw het Koninklijk Besluit), vinden wij het belangrijk onze klanten te wijzen op dit verschil, en de mogelijkheid tot een (relatief) betere keuze.
Waar wij wel compromis mogelijk zien, is in de aanduiding ‘geen kooi’. De dieren zitten wel nog opgesloten in een omheinde ruimte. Daarom stellen wij voor in de toekomst onze verwoording aan te passen naar onderstaande:
“Parkkonijnen hebben meer ruimte en beschikken over klimplateaus, tunnels en knaagmateriaal.”"