Ophok-eieren

Al deze benamingen en certificeringen zijn in de eerste plaats een verdienmodel. De EU heeft voor de eierproducenten - niet de hennen, maar de pluimveeboeren - geregeld dat ze pas na 16 weken ophokken - bijna 4 maanden of eenderde jaar - ophok-eieren niet langer ‘vrije uitloop’ mogen noemen. Tot 2017 was dit 12 weken, maar na de lange vogelgriep epidemie gedurende de winter van dat jaar besloot de Europese Commissie, vooral onder druk van Nederlandse europarlementariërs van SGP, VVD en CDA, om een verlenging in te voeren van de periode waarna er moet worden afgewaardeerd.

Dat werd de huidige 16 weken. Bovendien wordt de afwaardering niet per bedrijf, maar per koppel of per stal toegepast. Bij de nieuwe 16-wekenregel wordt de opfokperiode van leghennen (als ze nog geen eieren leggen) niet meegerekend. ¹

Op 1 februari maakt Landbouwminister Schouten in een Kamerbrief bekend dat de landelijke maatregelen van kracht blijven. Het vastgehouden van de ophokplicht betekent voor pluimveebedrijven met vrije uitloopeieren dat ze de maximale termijn van 16 weken overschrijden. Deze termijn eindigt op 11 februari 2021. ²

In België eindigt deze termijn op 21 februari 2021.

Ook de Dierenbescherming maakt dankbaar gebruik van die versoepeling. Eieren met 2 sterren Beter Leven keurmerk, afkomstig van kippen die naast een overdekte uitloop ook een vrije uitloop naar buiten hebben, houden gewoon 16 weken die sterren. Pas na die periode worden ze afgewaardeerd naar eieren met 1 ster Beter Leven keurmerk. Kippen onder 1 ster Beter Leven hebben alleen een overdekte uitloop. Vrije-uitloopeieren die geen Beter Leven keurmerk voeren, worden afgewaardeerd naar scharrelei.

De ophokplicht voor pluimvee heeft nog minder gevolgen voor de biologische handelsstatus van producten afkomstig uit de biologische pluimveehouderij. Bio-waakhond Skal zegt: “Voor biologische eieren en vlees geldt dat het pluimvee ten minste één derde van zijn leven toegang moet hebben tot een uitloop. Skal interpreteert deze bepaling normaliter als dat de kippen acht uur per dag toegang moeten hebben tot de buitenruimte. Zolang de kippen moeten worden opgehokt als gevolg van gemeenschapsregelgeving vervalt deze eis.” ¹

Ook Skal realiseert zich dat dit absurd is en komt met een doekje voor het bloeden: “Natuurlijk leefgedrag is een belangrijke pijler in de bio-verordening. Tijdens de periode van ophokplicht kan hier niet volledig vorm aan worden gegeven. Daarom moet het pluimvee in deze periode altijd ruwvoer aangeboden krijgen in de stal en geschikt materiaal om zoveel mogelijk natuurlijk gedrag te kunnen vertonen. Denk hierbij aan een stofbad.” Zo gaat dat.

Lees meer hier: (BIO)LOGICA: BIOLOGISCHE EIEREN EN VLEES ZONDER NAAR BUITEN TE KUNNEN

In maart 2020 nog verkochten Jumbo en Albert Heijn in hun winkels ‘gewone’ scharreleieren in 1 ster Beter Leven-verpakkingen aan consumenten om aan de grote vraag naar eieren te kunnen voldoen tijdens de corona situatie. Veel supermarkten verkopen normaliter vooral nog BLk-eieren, maar door de grote vraag (en hebzucht) zijn de supermarktketens aan het begin van de corona (hamster) crisis ook weer ‘gewone ‘scharreleieren gaan verkopen, alleen hadden ze daar geen doosjes voor. Stichting Beter Leven keurmerk en de Dierenbescherming stonden deze werkwijze toe, terwijl dit voor de consument niet te zien of te achterhalen was.

Dat niet-BLk-scharreleieren verkocht worden in doosjes met BLk-keurmerk is bedrog en zou illegaal moeten zijn. Als de huidige ophokplicht 16 weken duurt zullen ook doosjes met ‘vrije uitloop-eieren’ moeten worden herstickerd omdat de vrije uitloop-eieren dan niet meer als zodanig mogen worden verkocht, maar als scharreleieren. ¹

Er wordt wel vaker gesjoemeld met de sterren

Dit draait natuurlijk allemaal om geld. Veehouders investeren in een vrije uitloop en krijgen in ruil daarvoor een hogere prijs per ei van de supermarkten. Tijdens het ophokken hebben ze toch de afschrijvingen en willen dus ook het extra geld. Al deze labels zijn in de eerste plaats een vorm van marketing: Enerzijds willen consumenten én eieren blijven eten, én hun geweten met betrekking tot dierenleed gesust krijgen. Anderzijds wil de vee-industrie haar ‘recht’ op het exploiteren van dieren behouden in een veranderende wereld die het systeem van uitbuiting steeds onaanvaardbaarder vindt. Het systeem van diergebruik moet voor hen in stand blijven en daar zorgen deze labels voor. De belangen van de dieren zijn daaraan ondergeschikt.

Dus, nee, bij Animal Rights doen we niet aan welzijnseisen; wij pleiten voor afschaffing. Voor ons lijkt het echter overduidelijk: een ei gelegd door een hen die niet naar buiten kan is geen vrije-uitloop ei; alle tegenwerpingen en regelingen zijn list & bedrog.

Eieren van opgehokte vrije-uitloophennen moeten vanaf vrijdag 12 februari 2021 in Nederland gestempeld worden als scharrelei (eicode 2 in plaats van eicode 1). Nu de 16 weken termijn is verlopen, worden deze eieren beschouwd als scharrelei en worden ze verpakt in een regulier scharreldoosje met 1 ster Beter Leven-keurmerk. De doosjes krijgen de tekst: “Scharreleieren. Deze hennen worden tijdelijk binnen gehouden (opgehokt) ter bescherming van hun eigen gezondheid, de eieren heten daarom tijdelijk scharrelei in plaats van vrije-uitloopei. De hennen hebben nog wel toegang tot de overdekte buitenuitloop (veranda).”

Een week eerder werd bekend dat diverse supermarkten de contractprijs blijven betalen en de klant dus waarschijnlijk ook de volle prijs. Dat slechts een kwart van de eieren van vrije-uitloopkippen in Nederland wordt afgezet – driekwart van de eieren gaat de grens over, vooral naar Duitsland – maakt dit niet eenvoudig. Het is ook nog de vraag of buitenlandse afnemers die ex-uitloopeieren nog wel willen kopen en tegen welke prijs.

Volledig absurd in dit theater van volksverlakkerij is dat er na 12 februari nog gewoon vrije-uitloopeieren geproduceerd en verhandeld worden, namelijk eieren van jonge hennen, bedoeld als vrije-uitloopkip, die na het instellen van de landelijke ophokplicht zijn opgezet (in de schuren geplaatst) en nog geen 112 dagen verplicht binnen hebben gezeten. Deze dieren zijn waarschijnlijk dus nog nooit buiten geweest, maar hun eieren gelden toch als vrije-uitloop...