Demonstratie: Stank voor dank voor proefapen KU Leuven

De Europese wet maakt het mogelijk om dieren na hun leven als proefdier een waardig pensioen te gunnen. In de wet op de dierproeven staat dit als adoptie aangeduid. ¹ Volgens Animal Rights zou voor ieder proefdier pensionering ten principale overwogen moeten worden, tenzij er specifieke redenen zijn om dit niet te doen: het ja-tenzij-principe.

Animal Rights is dan ook mede-initiatiefnemer van het Manifest omtrent een pensioenregeling voor ex-proefdieren.² In dit manifest wordt gepleit dat de instelling waar het dier als proefdier diende, verantwoordelijk is voor de kosten van het pensioneren tot aan de eindbestemming van het dier. Hierin wordt het principe “de gebruiker betaalt” gehanteerd. Er dient naar gestreefd te worden reeds in de onderzoeksbegroting een financiële reservering te maken om de kosten van pensionering te dekken.

Aan de KU Leuven worden proefapen gemiddeld 7 tot 10 jaar lang hergebruikt. Het hergebruik van apen is al jarenlang een discussiepunt tussen de ethische commissie en de onderzoekers van de KU Leuven. Uiteraard neemt het opleiden van de apen voor deze proeven veel tijd in beslag. Met andere woorden, de onderzoekers verkiezen liever om de apen zo lang mogelijk te hergebruiken omdat tijd uitsparen voor hen een belangrijker factor is dan dierenleed verminderen. Zo beoordeelt de ethische commissie over het algemeen veel vroeger dat de dieren niet meer mogen ingezet worden in andere dierproeven, terwijl de onderzoekers van mening zijn dat dezelfde dieren nog met plezier langer werken. Volgens Hochmuth toont dit alleen maar aan dat de onderzoekers helemaal niet begaan zijn met de behoeften van de dieren.

Uit documenten die Animal Rights heeft opgevraagd blijkt dat dierproefnemers van de KU Leuven in 2019 alleen 1.828.610 euro subsidie via het FWO van de overheid ontvangen hebben om nieuwe experimenten op 12 resusapen uit te voeren. Het grootste deel daarvan is om het salaris van de proefdiernemers te dekken. Jen Hochmuth merkt op dat zelfs de reiskosten van de onderzoekers inbegrepen zijn in dit budget terwijl de kosten voor de pensionering van de apen niet inbegrepen zijn. “Het is de taak van de KU Leuven om als proefdierinstelling zelf zorg te dragen voor haar eigen pensioneringsprogramma van de proefapen. Immers: de KU Leuven heeft geprofiteerd van het gebruik van de proefapen in dierproeven.”

In het meest recente inspectieverslag van de KU Leuven staat “Primaat Rocco is klaar voor pensionering. De professor beslist wanneer de primaten klaar zijn voor pensionering. Dit is afhankelijk van verschillende factoren: deelgenomen experimenten, gedrag in groepsvestiging.” Het lijkt alsof het lot van de proefapen aan de KU Leuven volledig in handen ligt van de onderzoekers zelf, met weinig toezicht door de bevoegde instanties van de overheid. Zo staat bijvoorbeeld in de meeste goedgekeurde dierproeven met resusapen aan de KU Leuven deze standaardzin vermeld: “Na de experimenten worden de dieren hergebruikt, gepensioneerd ofwel geëuthanaseerd”.

Volgens Animal Rights is dit een grijze zone en bestaat het risico dat de onderzoekers de gemakkelijke keuze van het snelle spuitje verkiezen boven een ingewikkelde en kostelijke adoptieprocedure. Zo werden vorig jaar in een onderzoekscentrum van de NASA op één dag tijd 27 primaten afgemaakt nadat hun jaarlijkse “dienst” als proefdier erop zat. De KU Leuven heeft gisteren in een interview vermeld dat het vaak gebeurt dat proefapen bij een laatste experiment worden ingezet waarbij het volgens de onderzoekers nodig is om ze te doden om zo de hersenen te kunnen onderzoeken. "Dat is natuurlijk ook een manier om op het pensioensgeld te besparen", aldus Hochmuth.¹

Vorige maand bracht Animal Rights nog het schokkende leed van de proefapen achter gesloten labodeuren aan het licht. De KU Leuven beweerde in een statement dat het welzijn van de proefdieren niet uit het oog wordt verloren. Voor elke hond, kat en niet-menselijke primaat wordt een individueel levensloopdossier bijgehouden dat het proefdier vergezelt zolang het proefdier onder de toepassing van dit besluit valt. Volgens de wet moet dit levensdossier minstens gedurende drie jaar na de dood of na adoptie van het dier bewaard worden en beschikbaar blijven.¹ Waarom publiceert de KU Leuven dan niet jaarlijks de cijfers over het aantal dieren dat hergebruikt, geëuthanaseerd of gepensioneerd is?

Het uitvoeren van dierproeven gaat onherroepelijk gepaard met dierenleed. Dieren zijn wezens met een in de wet erkende intrinsieke waarde, wezens met gevoel, die angst, pijn en stress kunnen ervaren. Vanuit dat oogpunt willen we met Animal Rights dat er een einde komt aan alle dierproeven. Totdat dit realiteit is moeten we als maatschappij proefdieren maximaal beschermen en verantwoordelijkheid nemen voor hun lot na de proef. “Net omdat dierproeven met apen weinig maatschappelijk draagvlak hebben, moeten de overheid en de KU Leuven hun verantwoordelijkheid opnemen voor een goede regeling voor ex-proefdieren en open en eerlijk daarover communiceren ”, benadrukt Hochmuth.

Teken de petitie voor de stopzetting van de apenproeven aan de KU Leuven

Lees ook: Al meer dan 200 muizen en ratten gered van de dood

De volgende protestactie voor de stopzetting van apenexperimenten gaat door op dinsdag 2 februari van 13u tot 15u. Link naar de facebook eventpagina