KU Leuven en universiteit Oxford: apen opzettelijk hersenbeschadigd en gedood

Dit onlangs gepubliceerde onderzoek werd uitgevoerd aan de Universiteit van Oxford waarbij ook onderzoekers van de KU Leuven betrokken waren.¹ Het verklaarde doel van het onderzoek was de hersenmechanismen te begrijpen die het leren en onthouden van visuele informatie bij de mens ondersteunen. Dit is niet de eerste samenwerking tussen de universiteit van Oxford en de KU Leuven. In een totaal van 5 publicaties werden aan beide universiteiten 68 apen onderworpen aan dierproeven. ²³⁴⁵

Alle gedragstesten vonden plaats in een geautomatiseerd toestel. Elke aap werd van zijn verblijfplaats naar de testruimte gebracht in een verrijdbare transportkooi, die was bevestigd aan de voorzijde van een grote kleurenmonitor met aanraakscherm. De apen ondergingen gedurende gemiddeld 17 maanden dagelijks, minstens 5 dagen per week, langdurige trainingssessies om het snel leren van nieuwe visuele informatie tijdens elke experimentele sessie onder de knie te krijgen.

In elke sessie werd een bepaald aantal objecten willekeurig gepresenteerd op de monitor van het aanraakscherm. Daarna kregen de apen de opdracht hetzelfde voorwerp te herkennen in een nieuwe reeks beelden. Als de apen zich het vorige voorwerp herinnerden en het juiste overeenkomstige beeld aanraakten, kregen ze een voedselbeloning.

De proefapen werden ook onderworpen aan een operatie om hun hersenen opzettelijk te beschadigen. Dit ging gepaard met een craniotomie, waarbij een stuk van de schedel verwijderd wordt om toegang te krijgen tot hun hersenen. Om de apen in de MRI-scanner te kunnen fixeren, werd tijdens de operaties een hoofdsteun op de schedel geïmplanteerd, om hen te controleren en te dwingen in een vaste positie te blijven.

De apen met hersenbeschadiging werden vervolgens onderworpen aan verdere gedragstests. Door de hersenbeschadiging waren ze geestelijk gestoord geworden en hadden ze moeite om zich nieuwe dingen te herinneren en te leren. Aan het einde van het experiment werden de apen die opzettelijk hersenletsel hadden opgelopen, gedood en hun hersenen werden verwijderd.

Niet-menselijke primaten die voor dergelijk hersenonderzoek worden gebruikt, worden soms jarenlang in gevangenschap gehouden, van hun vrijheid beroofd, onderworpen aan een "trainings"-regime dat enige controle over hun voedsel- of waterinname kan inhouden om hen te "motiveren" dingen te doen, opzettelijk hersenletsel toegebracht, gedwongen voor een scherm te zitten (vaak verder in bedwang gehouden met behulp van een hoofdpaal die chirurgisch in hun schedel is geïmplanteerd) terwijl ze een groot aantal repetitieve taken moeten uitvoeren.

Jen Hochmuth: “Elke poging om het trauma en het psychologische en fysieke lijden van niet-menselijke primaten te bagatelliseren en te verdoezelen is beschamend en misleidt het publiek over de onmenselijkheid van wat de dieren wordt aangedaan.”

Lees ook: SHOCKING: Vlaamse overheid verspilt miljoenen aan de KU Leuven om apen te doden

Op haar website vermeldt de KU Leuven “Ons standpunt is als volgt. Een mensenleven is fundamenteel waardevol. Een dierenleven is dat ook. Als we voor de keuze staan, kiezen we voor de mens, maar alleen als dierproeven echt noodzakelijk zijn om wezenlijke vooruitgang te boeken voor de mens. Waar alternatieve onderzoeksmethoden beschikbaar zijn, zijn dierproeven niet langer verantwoord. Daarom hebben wij, als organisatie die dierproeven doet, ook de morele plicht om goed voor de dieren te zorgen en permanent op zoek te blijven naar alternatieve onderzoeksmethoden.”¹

De bevindingen met betrekking tot de geteste hersenfuncties kunnen alleen op betrouwbare wijze worden toegepast op resusapen. Geen van deze dierproeven is wettelijk verplicht en dient alleen om de nieuwsgierigheid van ongevoelige wetenschappers te bevredigen. In plaats van proefapen schade en leed toe te brengen, zouden voor ethische studies menselijke vrijwilligers en patiënten kunnen worden gebruikt. Zo zouden bijvoorbeeld moreel verdedigbare studies kunnen worden uitgevoerd met mensen die soortgelijke natuurlijke of toevallig ontstane schade hebben, zoals routinematig in de neurowetenschappen wordt gedaan.

Jen Hochmuth: “Hoe kan de universiteit experimenten op proefapen rechtvaardigen die niet alleen een zware hersenoperatie inhouden, maar ook het verlies van hun leven? Zou de universiteit het "ethisch" of humaan vinden om met mensen te doen wat zij regelmatig met niet-menselijke primaten doet?”

Op haar website stelt de KU Leuven verder: “Dit betekent echter niet dat dieren ‘zomaar’ gebruikt mogen worden. Aan dierproeven gaat een strenge ethische toets vooraf, waarin wordt bepaald of het nut voor de mens werkelijk opweegt tegen het lijden van de dieren.”¹

Uit de jaarverslagen van de KU Leuven blijkt dat in 2018 en 2019 100% van alle dierproeven werden goedgekeurd.² “De samenstelling van de ethische commissies verklaart grotendeels waarom al die dierproeven worden goedgekeurd,” aldus Hochmuth. “Het zijn collega’s die elkaars aanvragen moeten beoordelen. Dit leidt wel tot discussie maar zelden tot afkeuring. In al die commissies zitten amper mensen die echt opkomen voor de rechten van dieren.”

• Schrijf een brief naar de rector van de KU Leuven waarin jij oproept een einde te maken aan het gebruik van niet-menselijke primaten voor onderzoek.

• Kom naar de onze demonstratie op donderdag 4 maart.

• Teken de petitie voor de stopzetting en herplaatsing van de apen naar een opvangcentrum.