Hoeveel kippen sterven op transport in België?

Animal Rights filmde in juli 2020 bij het Oost-Vlaamse kuikenslachthuis Nollens dat sommige dieren creperen in de vrachtwagens en dood aankomen. Het staat vast dat niet alle dieren het slachthuis levend bereiken, maar het blijft voorlopig een vraagteken om hoeveel dieren het jaarlijks gaat in ons land.

Eind februari deed het artikel ‘‘Dying like flies’: A million chickens die on way from farm to abattoir each year’ ¹ in de Engelse kwaliteitskrant The Guardian veel stof opwaaien. Volgens gegevens verzameld door de Food Standards Agency (FSA) en geanalyseerd door het Bureau of Investigative Journalism en de Guardian, sterven jaarlijks ongeveer een miljoen kippen bij aankomst in slachthuizen in Engeland en Wales.

Als reactie op het Britse artikel vroeg Animal Rights de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit NVWA naar de cijfers voor Nederland en deze zijn al even schokkend: circa 575.000 dieren waren “dood bij aanvoer” in 2020. Ook in Nederland zorgde deze hallucinante aantallen voor veel ophef en werden er Kamervragen gesteld in het parlement.

Logischerwijs vroeg Animal Rights vzw ook in België naar de cijfers, maar het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen FAVV weigert haar medewerking aan dit verzoek om transparantie over hoe dieren in België gehouden en getransporteerd worden.

“Wij wijzen uw aanvraag af omdat wij niet in staat zijn de gevraagde informatie te verstrekken,” laat de FAVV aan Animal Rights weten. “Aangezien het document dat wij in ons bezit hebben onvolledig is, zou het inderdaad een bron van minachting kunnen zijn.”

De FAVV verwijst vervolgens, heel ambtelijk, naar artikel 6, §3, 1° van de wet van 11/04/1994 betreffende de openbaarheid van bestuur, dat bepaalt dat “(…) Art. 6.
§ 3. Een federale administratieve overheid mag een vraag om inzage, uitleg of mededeling in afschrift van een bestuursdocument afwijzen in de mate dat de vraag :
                               1° een bestuursdocument betreft waarvan de openbaarmaking, om reden dat het document niet af of onvolledig is, tot misvatting aanleiding kan geven;
(…)”

Later corrigeert het FAVV ‘minachting’ naar ‘misvatting’.

“Animal Rights beschouwt deze houding van het FAVV vooral als “minachting” van de burger,” zegt Animal Rights campagnecoördinator Els van Campenhout. “Dat het FAVV deze cijfers niet zou kunnen achterhalen waar dit in Nederland en het Verenigd Koninkrijk wel mogelijk bleek, riekt naar ongeïnteresseerdheid of incompetentie. In beide gevallen is dat onaanvaardbaar.”

Animal Rights heeft de mogelijkheid om een beroep te doen op de federale Commissie voor de toegang tot bestuursdocumenten, maar hoopt dat pers en politici het FAVV kunnen dwingen tot openheid.

Gebaseerd op de cijfers uit het Verenigd Koninkrijk en Nederland durft Animal Rights wel een schatting te maken voor België. In Engeland en Wales gaat het om ongeveer om één miljoen kippen die dood aankomen bij de slachthuizen waar, volgens het artikel in The Guardian, jaarlijks ongeveer een miljard vogels geslacht worden. Dit is dus 0,1% van het totaal. In Nederland betreft het 0,09% van het totaal.

België slachtte in 2020 297 miljoen kippen. ¹ Als we de 0,1% aanhouden die bij onze buren de norm is, zou dat betekenen dat er in België jaarlijks 297.000 kippen sterven op transport tussen boerderij en slachthuis. Animal Rights hoort graag van de overheid of dit aantal klopt en wat zij hieraan gaan doen.

Het artikel in de Guardian wijst vooral op extreme temperaturen en wateronthouding als doodsoorzaken. Pluimveetransport kent ook in Nederland en België geen enkele vorm van ventilatie. De dieren zitten in opeengestapelde plastic kratten en alleen de rijwind zorgt in de zomer voor verkoeling, terwijl zeilen de dieren in de winter enigszins op temperatuur zouden moeten houden. Er is geen watervoorziening in de vrachtwagens en trailers. Bij oponthoud in extreme temperaturen creperen de kippen “als vliegen.”

Ook letsel opgelopen bij het vangen van de dieren in de stallen kan leiden tot sterfte.

“Wat de cijfers uit Nederland en het Verenigd Koninkrijk vooral duidelijk maken, is dat de enorme hoeveelheid kippen die we fokken, vervoeren en slachten, leidt tot enorm leed,” zegt Van Campenhout, “honderdduizenden sterven op transport, miljoenen lopen ernstige verwondingen op tussen stal en slachthuis. De vaak vreselijke levensomstandigheden in de stallen en misstanden in de slachthuizen zijn hierin niet eens meegenomen.”

Ook België dient openheid van zaken te geven, zodat de consument geïnformeerd kan beslissen of hij of zij door kipproducten te kopen hieraan mee wil werken.