Beroepsprocedure: De misstanden bij Straathof’s varkensfabriek in Hoeven

Op 27 februari 2025 diende Animal Rights haar reactie in op het procesdossier/beroepschrift in de zaak van het voorgenomen besluit van de gemeente Halderberge tot weigering van een vergunning aan Hoeven Exploitatie BV na een onderzoek in het kader van de Wet Bibob.

De Wet Bibob (Bevordering integriteitsbeoordeling door het openbaar bestuur) geeft gemeenten en andere bestuursorganen de mogelijkheid onderzoek te doen naar de integriteit van de aanvrager van een vergunning, subsidie, of van inschrijvers aanbesteding.

Hoeven Exploitatie BV is een varkensfabriek van de ‘beruchte varkensbaron’ Adriaan Straathof / Sebava BV, voortgezet onder een andere naam met een stroman aan het roer.

Lees ook: OOK DE VARKENSFABRIEK VAN STRAATHOF IN HOEVEN MOET WEG

De verdediging
Op alle overgebleven locaties van het Straathof varkensimperium waar provincie, gemeente en/of Animal Rights aanvoeren dat de vigerende of aangevraagde vergunningen gebruikt zullen worden voor criminele activiteiten, komt de verdediging met drie punten:
Straathof heeft niets meer te zeggen binnen het bedrijf;
Er is een duidelijke ‘knip’ geweest in augustus 2020, waar Maarten Verdoorn de bedrijfsvoering overnam van Adriaan Straathof en de misstanden dateren van voor die datum;
En het weigeren en intrekken van vergunningen is onevenredig.

Adriaan Straathof heeft nog steeds zeggenschap binnen het bedrijf
Met betrekking tot de betrokkenheid van Adriaan Straathof geldt in grote lijnen dat hij eigenaar is van de grond en de gebouwen. Dat moet de verdediging ook in de zaak Hoeven toegeven:
”Juist is, zoals In het Bibob-advies staat, dat A. Straathof uiteindelijk via een tweetal andere vennootschappen nog steeds middellijk formele zeggenschap heeft, …”
En: ”Erkend wordt dat er nog altijd sprake is van een formele concernrelatie, …”

Ook in de zaak Creil oordeelde de rechter aldus:
”Gezien de structuur van het concern en de financiële betrokkenheid van Straathof bij de exploitatie van de varkenshouderij van eiseres sub 1, volgt de rechtbank het college in zijn standpunt dat Straathof zeggenschap heeft over eiseres sub 1 en tot haar in een zakelijk samenwerkingsverband staat.”

Lees: STRAATHOF CREIL: GEVAAR VOOR NIEUWE STRAFBARE FEITEN, RECHTBANK VINDT INTREKKEN VERGUNNINGEN NIET EVENREDIG, HOGER BEROEP

Ook misstanden na de ‘knip’
De verdediging beweert dat er ”na de ingrijpende wijzigingen van de bedrijfsvoering per 28 augustus 2020 op de bewuste locatie door de bewuste exploitant geen overtredingen meer hebben plaats gevonden.”
En: “er is niets dat dateert van na 28 augustus 2020.”
Dat klopt niet.

Animal Rights heeft eerder al aangetoond dat de misstanden, ook na de ‘knip’, op de locatie Lierop, waar ook Verdoorn de scepter zwaait, de misstanden zo groot waren dat het bedrijf moest worden ‘leeg gedraaid’.

Lees: ANIMAL RIGHTS VERZOEKT OM INTREKKING VERGUNNING STRAATHOF VARKENSFABRIEK IN LIEROP

Het verweer ”dat hetgeen hier is gepleegd niet is gepleegd door Hoeven Exploitatie BV” werd al door de rechter in de zaak Creil onderuit gehaald:
”Niet is vereist dat de strafbare feiten moeten zijn begaan bij dezelfde inrichting om deze te mogen betrekken bij het vaststellen van de mate van gevaar als bedoeld in artikel 3 van de Wet bibob. Het college heeft daarom ook de overtredingen van andere locaties bij de beoordeling van het gevaar mogen betrekken en die overtredingen ook aan eiseres sub 1 kunnen tegenwerpen op grond van artikel 3, vierde lid, aanhef en onder c, van de Wet bibob.”

Maar ook in Hoeven zelf zijn er diverse misstanden geconstateerd sinds 2020.
Op 14 februari 2022 wordt aan het bedrijf een last onder dwangsom opgelegd vanwege het niet tijdig melden van ongewone voorvallen. De meest recente aanleiding hiertoe betrof de controle op 18 oktober 2021 waarbij uit de analyse van de aangeleverde gegevens van de binnen de inrichting aanwezige luchtwasser ten behoeve van stal 2 is gebleken dat de pH van het waswater vanaf 1 oktober 2021 schommelt rond een waarde van 8. Deze waarde is te hoog en er dienen maatregelen getroffen te worden om de pH te verlagen.

Op 1 juni 2023 volgt een nieuw voornemen tot het opleggen van 8 lasten onder dwangsom. Dit naar aanleiding van een ‘integrale milieucontrole’ uitgevoerd op 5 december 2022 gevolgd door administratieve controles uitgevoerd op 12 december 2022, 4 januari 2023 en 31 januari 2023.

Er loopt sinds 18 december 2019 een procedure voor een nieuwe omgevingsvergunning voor het veranderen van de inrichting. Vooruitlopend op de nog te vergunnen aanvraag omgevingsvergunning, zijn er intern al wijzigingen doorgevoerd. Er worden geen vleesvarkens meer gehouden, maar er worden meer zeugen en gespeende biggen gehouden. In de stallen zijn hiervoor de benodigde veranderingen doorgevoerd aan de hokindelingen, maar de aangevraagde emissiearme stalsystemen (luchtwassers) zijn niet gerealiseerd. Hierdoor wordt er in meerdere stallen niet voldaan aan het Besluit emissiearme huisvesting.
Vanwege de interne verbouwingen en het houden van andere dieren in de stallen dan vergund, voldoet de feitelijke bedrijfsvoering niet aan de maximale emissie-eisen (ook niet met interne salderen).

De voorgenomen dwangsommen gaan over de volgende overtredingen:
Het veranderen van een inrichting of de werking daarvan zonder een daartoe noodzakelijke omgevingsvergunning.
Het niet voldoen van de feitelijke bedrijfsvoering aan de maximale emissie-eisen.
Gebreken aan de luchtwasser.
Onvoldoende capaciteit van de binnen de inrichting aanwezige luchtwasser voor het aantal dieren wat momenteel wordt gehouden in stal 2. De luchtwasser is gebouwd voor een capaciteit van 45.000 lucht/uur. Op basis van de feitelijke bezetting van de stal is echter 62.320 lucht/uur benodigd.
Er is geen opleveringsverklaring van de biologische luchtwasser aanwezig.
Er zijn geen gedragsvoorschriften ten aanzien van het gebruik van en de controle op de werking van de biologische luchtwasser aanwezig in het logboek.
Vaste mest en resten van agrarische bedrijfsstoffen worden niet conform de hiervoor geldende voorschriften opgeslagen. Op een hoek van de betonnen wand van de opslagvoorziening zit een scheur. Bovendien is de betonnen wand aan ten minste een zijde deels omhoog gekomen waardoor mestvocht uit de opslagvoorziening raakt.
Het aanwezige noodstroomaggregaat heeft voor het laatst een SCIOS-keuring ondergaan op 16 maart 2018. Deze keuring dient echter ten minste eenmaal per twee jaar plaats te vinden.

De acht dwangsommen samen kunnen oplopen tot € 255.000.

Dit alles toont volgens Animal Rights aan dat er sprake is van onverbeterlijkheid van het concern in brede zin en de betrokkenen, zowel A. Straathof als M. Verdoorn. De administratieve ‘knip’ van 28 augustus 2020 van Straathof naar Verdoorn maakt dan ook geen verschil voor de ‘criminele’ bedrijfsvoering. Volgens Animal Rights is terecht tot de conclusie gekomen dat er sprake is van een ernstig gevaar voor nieuwe strafbare feiten.

Evenredigheid
De verdediging meent: ”Tenslotte is van belang dat de voorgenomen weigering apert onevenredig is. Weigering van de vergunning leidt tot forse schade.” Om in een adem te zeggen ”dat de aanvraag geen betrekking heeft op een uitbreiding van het bedrijf, maar juist op aanpassing van bestaande stallen waarbij de grootste ingreep ziet op het voorzien van stallen van luchtwassers in verband met aangescherpte emissie-eisen.”

Onduidelijk is waar de ‘forse schade’ en ‘grote bedrijfseconomische gevolgen‘ dan uit zouden bestaan. Zeker aangezien er volgens henzelf geen sprake is van een bedrijfsuitbreiding.

Slotsom
Gelet op het voorgaande komt Animal Rights tot de conclusie dat het beroep van Hoeven Exploitatie geen stand kan houden. Voor iedere overtreding lijkt er wel een excuus te kunnen worden gevonden; het nemen van verantwoordelijkheid lijkt uit de weg te worden gegaan.

Er vinden aan de lopende band overtredingen plaats in alle (oud)vestigingen van Straathof, de locatie in Hoeven niet uitgezonderd. De gewijzigde bedrijfsstructuur doet daar niet aan af. Immers, er is een sterk zakelijk samenwerkingsverband tussen Verdoorn en Straathof, gelet op hun reeds 30 jaar durende werkrelatie.

De aangevraagde wijziging van de omgevingsvergunning is dus terecht geweigerd. Animal Rights voegt hier bovendien aan toe dat ook voor de vigerende vergunningen geldt dat deze kunnen/zullen worden gebruikt voor criminele activiteiten en ingetrokken dienen te worden, net als in Creil te Flevoland is gedaan.

Animal Rights verzoekt de Rechtbank Zeeland–West-Brabant derhalve het beroep van Hoeven Exploitatie ongegrond te verklaren en het besluit van de gemeente Halderberge, om de aangevraagde omgevingsvergunning te weigeren, in stand te laten.