Animal Rights’ beroep tegen uitbreiding varkensfabriek Straathof in Koningsbosch

De Wet Bibob (Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) is een (preventief) bestuursrechtelijk instrument. Als er een ernstig gevaar dreigt dat bijvoorbeeld een vergunning wordt misbruikt, kan de bevoegde overheidsinstantie de aanvraag weigeren of de afgegeven vergunning intrekken. Zo wordt voorkomen dat de overheid criminele activiteiten faciliteert. Om de mate van gevaar te bepalen, kan de overheidsinstantie een advies aanvragen bij het Landelijk Bureau Bibob (LBB). Dat had Echt-Susteren met betrekking tot deze vergunningaanvraag in relatie tot ‘varkensbaron’ Adriaan Straathof en zijn handlangers moeten doen, betoogt Animal Rights.

In het verweerschrift schrijft het college van oordeel te zijn dat de beroepsgrond met betrekking tot de Wet Bibob ongegrond verklaard dient te worden, omdat “‘de aangevraagde vergunning is verleend aan Sebava BV ten aanzien van de heer M. Verdoorn, de enig aandeelhouder en bestuurder van Sebava BV, …”
Het college beweert: “… ons [is] geen informatie bekend welke aanleiding vormt om te vermoeden dat bij de aanvraag sprake is van een ernstige mate van gevaar als bedoeld in artikel 3 van de Wet Bibob.”

Dat het college niet over die informatie beschikt, houdt in dat ze haar werk niet heeft gedaan.

De vergunningaanvraag in 2016 werd gedaan door Sebava BV waarvan de enige aandeelhouder LBVB Beheer BV was en de bestuurder Sebastiaan Straathof, de zoon van Adriaan Straathof. Adriaan Straathof was en is de enige aandeelhouder en bestuurder van LBVB Beheer BV.

Op 28 oktober 2020 werd Sebava BV opgesplitst in Koningsbosch Vastgoed BV, Vastgoed Hoeven BV, Creil Vastgoed BV, Mariënheem Vastgoed BV (in liquidatie, inmiddels gesloopt) en Lierop Exploitatie BV.
Sebava BV blijft bestaan met zetel in Veghel en als bezoekadres Dorpsstraat 34, 4269GJ te Meeuwen, de originele hoofdvestiging van Sebava BV. Sebava BV heeft nu als enige aandeelhouder - vanaf 28 oktober 2020 - en bestuurder - vanaf 12 juli 2019 - Maarten Verdoorn, een medewerker van Adriaan Straathof. Onder Sebava BV valt nog de in 2017 afgebrande en nooit herbouwde ‘Knorhof’ in Kapel-Avezaath.

De rechtspersoon, onderneming en vestiging aan de Kerstraat 10 te Koningsbosch - Koningsbosch Exploitatie BV - heeft sinds 28 oktober 2020 als enige aandeelhouder Koningsbosch Vastgoed BV en als bestuurder Maarten Verdoorn.
Koningsbosch Vastgoed BV heeft als enige aandeelhouder en bestuurder Tebato BV. De enige aandeelhouder en bestuurder van Tebato BV is Sebastiaan Straathof, de zoon van Adriaan Straathof. Het bezoekadres van Tebato BV is Kerkstraat 10, 6104AC te Koningsbosch.

De vestiging Hoeven Exploitatie BV heeft als enige aandeelhouder Vastgoed Hoeven BV met als bestuurder Maarten Verdoorn. Het bezoekadres is Groeneweg 3, 4741SW in Hoeven.

Lierop Exploitatie BV heeft als enige aandeelhouder LBVB Beheer BV en als bestuurder Maarten Verdoorn. Het bezoekadres is Verhagenstraat 2, 5715BL te Lierop.
Adriaan Straathof is de enige aandeelhouder en bestuurder van LBVB Beheer BV. Het bezoekadres van LBVB Beheer B.V. is Groeneweg 3, 4741SW in Hoeven. Rechtspersoon Creil Vastgoed BV heeft als enige aandeelhouder LBVB Beheer BV en bestuurder Adriaan Straathof.

Wat het voorgaande laat zien is dat er grote verwevenheid bestaat tussen al deze vestigingen, ondernemingen en rechtspersonen en tussen Maarten Verdoorn en vader en zoon Straathof. Dat blijkt ook uit het feit dat Verdoorn al bijna 30 jaar samen met/voor Straathof werkt, zo blijkt bijvoorbeeld uit zijn LinkedIn-pagina.

Animal Rights acht deze verwevenheid van groot belang in voorliggende zaak, in het kader van haar grond van beroep dat een onderzoek in het kader van de Wet Bibob dient te worden uitgevoerd.

De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en de Wet Bibob bevatten bepalingen die zijn bedoeld om een breder scala aan betrokkenheid te dekken, zodat niet alleen degenen die direct de strafbare feiten hebben gepleegd, maar ook degenen die invloed uitoefenen of verantwoordelijkheden dragen, in het kader van een zakelijk samenwerkingsverband, onder de reikwijdte van de wet vallen.

Animal Rights stelt dat er in het voorliggende geval sprake is van een dergelijk zakelijk samenwerkingsverband.

Creil Exploitatie BV is een varkensbedrijf welke eveneens door Maarten Verdoorn wordt bestuurd, maar waarvan Adriaan Straathof aandeelhouder is. Op 22 juni 2022 heeft het Landelijk Bureau Bibob een advies uitgebracht aan de provincie Flevoland, op basis waarvan het college van Gedeputeerde Staten van Flevoland op 9 maart 2023 heeft besloten om de aangevraagde omgevingsvergunning voor het bedrijf af te wijzen en de bestaande omgevingsvergunningen in te trekken.

De rechtbank Midden-Nederland heeft zich over deze kwestie reeds uitgelaten (ECLI:NL:RBMNE:2024:423) en geoordeeld dat er sprake is van een zakelijk samenwerkingsverband:
“Gezien de structuur van het concern en de financiële betrokkenheid van Straathof bij de exploitatie van de varkenshouderij van Creil Exploitatie BV, volgt de rechtbank het college in zijn standpunt dat Straathof zeggenschap heeft over Creil Exploitatie BV en tot haar in een zakelijk samenwerkingsverband staat.”

“De rechtbank oordeelt dat het bestreden besluit een gedetailleerde uiteenzetting bevat van de feiten en omstandigheden die erop wijzen, alsmede redelijkerwijs doen vermoeden dat Creil Exploitatie BV in relatie staat tot strafbare feiten die zijn gepleegd door de vennootschappen op andere locaties. Deze strafbare gedragingen hangen samen met activiteiten waarvoor de revisievergunning is aangevraagd en reeds omgevingsvergunningen zijn verleend. Niet is vereist dat de strafbare feiten moeten zijn begaan bij dezelfde inrichting om deze te mogen betrekken bij het vaststellen van de mate van gevaar als bedoeld in artikel 3 van de Wet bibob.”

“Naar het oordeel van de rechtbank heeft het college op basis van de strafbare feiten van Creil Exploitatie BV en de (recente) strafbare feiten van de andere vennootschappen kunnen concluderen dat er sprake is van een ernstig gevaar voor nieuwe strafbare feiten.”

“Uit het voorgaande volgt dat het tijdsverloop, de gewijzigde bedrijfsstructuur en de omstandigheid dat verschillende locaties bij de beoordeling zijn betrokken, niet maken dat sprake is van een mindere mate van gevaar in de zin van artikel 3 van de Wet bibob. Het college mocht concluderen dat een ernstige mate van gevaar bestaat. Daarmee is voldaan aan de gevaarzetting op de b-grond van artikel 3 van de Wet bibob en was het college in beginsel bevoegd is om de vergunningen te weigeren en in te trekken.”

De conclusie van Animal Rights is dan ook dat er een zakelijk samenwerkingsverband bestaat tussen (vennootschappen in het concern van) M. Verdoorn en S.B. en A.G.M. Straathof en dat daarom de misstanden/misdaden op andere locaties van het Straathof-imperium, wel degelijk óók relevant zijn voor Koningsbosch.

Lees ook: STRAATHOF CREIL: GEVAAR VOOR NIEUWE STRAFBARE FEITEN, RECHTBANK VINDT INTREKKEN VERGUNNINGEN NIET EVENREDIG, HOGER BEROEP

Ook de reputatie van Verdoorn zelf is niet ‘schoon’ te noemen. Op 10 december 2020 zijn er bij de varkenshouderij Lierop Exploitatie BV, waarvan Verdoorn bestuurder is, niet-transportwaardig zeugen geladen, zo constateerde de NVWA.

Op 10 mei 2021 voeren NVWA-inspecteurs een controle uit op het bedrijf Lierop Exploitatie BV. Naar aanleiding van deze controle worden op 17 mei 2021 acht lasten onder dwangsom opgelegd. In strijd met het Besluit Houders van Dieren worden varkens zorg onthouden en benadeeld in hun welzijn. Er ontbreekt hok- en nestmateriaal. Er zijn schadelijke gasconcentraties en een te hoge veebezetting. Het bedrijf maakt hiertegen geen bezwaar.
Bij een her controle op 1 juli 2021 blijken nog altijd drie van de acht zaken niet in orde: Ammoniak blijft een probleem. De luchtkwaliteit is te slecht voor de varkens en werknemers en de varkens hebben te weinig oppervlakte.
In een brief van 17 augustus 2021 maakt de NVWA dan ook het voornemen tot invordering van de verbeurde dwangsommen bekend.
Op 23 september 2021 maakt de NVWA kenbaar dat ze Lierop Exploitatie BV twee nieuwe lasten zal opleggen, één onder dwangsom en één onder bestuursdwang. Deze lasten hebben betrekking op respectievelijk de beschikbare oppervlakte voor de zeugen en geiten en de gasconcentraties in de stallen.
Verdoorn ziet geen andere optie dan het bedrijf ‘leeg te draaien’. De locatie te Lierop staat nog altijd leeg.

Lees ook: ANIMAL RIGHTS VERZOEKT OM INTREKKING VERGUNNING STRAATHOF VARKENSFABRIEK IN LIEROP

Verdoorn is verder de enige bestuurder van het varkensbedrijf Hoeven Exploitatie BV. Op 18 december 2019 is door Sebava BV een aanvraag ingediend voor het verlenen van een omgevingsvergunning voor de activiteiten milieu en bouwen voor de inrichting aan de Groeneweg 3 te Hoeven. Op 23 maart 2021 is door het college van B&W van de gemeente Halderberge besloten de aanvragen voor advies door te sturen naar het Landelijk Bureau Bibob. Op 19 mei 2021, aangevuld op 31 augustus 2021, heeft het LBB een advies uitgebracht. Conform dat advies heeft het college van de gemeente Halderberge besloten de door Hoeven Exploitatie B.V. aangevraagde omgevingsvergunning te weigeren.

Lees ook: OOK DE VARKENSFABRIEK VAN STRAATHOF IN HOEVEN MOET WEG

Het college heeft zich ten onrechte enkel gericht op Verdoorn en niet tevens ook op de zakelijke samenwerkingsverbanden met de Straathof-clan. Animal Rights heeft relevante informatie in dat kader aangeleverd waar door het college ogenschijnlijk niets mee is gedaan. Ook is relevante informatie bij het LBB bekend.

Ook draagt het college aan: “Verder benadrukken wij dat wij bij de uitgevoerde milieucontroles op de locatie Kerkstraat 10 te Koningsbosch nimmer overtredingen hebben aangetroffen die noodzaken tot het uitvoeren van een Bibob-toets.”

Echter, niet alleen overtredingen in het kader van de milieuwetgeving zijn relevant voor de vraag of er een noodzaak bestaat tot het uitvoeren een Bibob-toets.
Uit boeterapporten, boetebeschikkingen en diergeneeskundige verklaringen van NWVA-dierenartsen blijkt dat kreupele, niet-transportwaardige dieren illegaal naar Nederlandse slachthuizen vervoerd werden.
Op 13 maart en 29 maart 2012 worden bij slachthuis Vion in Groenlo verschillende kreupele varkens met ontstekingen en abcessen aangevoerd. De dieren waren afkomstig van Straathof's stallen in Neer en Koningsbosch. Op 11 juni 2015 komt een illegaal vervoerde, hoogzwangere zeug waarbij de draagtijd reeds voor 90% of meer was gevorderd aan bij een Nederlands slachthuis. De zeug is afkomstig uit de stal in Koningsbosch van Straathof. De NVWA geeft een waarschuwing.

Bovendien stelt Animal Rights dat het college zich ten onrechte heeft beperkt tot slechts de locatie te Koningsbosch. Verwezen wordt hiervoor wederom naar de kwestie te Creil en de eerder aangehaalde uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland: “Niet is vereist dat de strafbare feiten moeten zijn begaan bij dezelfde inrichting om deze te mogen betrekken bij het vaststellen van de mate van gevaar als bedoeld in artikel 3 van de Wet bibob.”

Binnen het gehele ‘Sebava concern’ hebben zich tal van strafbare feiten voorgedaan, zoals voorgaand beschreven. Hier wordt door het college ten onrechte in het geheel aan voorbij gegaan. Dat het bestreden besluit is genomen, zónder een voorafgaande volledige Bibob-toets, valt het college zwaar aan te rekenen. Animal Rights volhardt dan ook in haar standpunt dat het bestreden besluit onzorgvuldig is voorbereid en daardoor gebrekkig gemotiveerd, zodat het geen stand kan houden. Animal Rights verzoekt de rechtbank dan ook haar beroep gegrond te verklaren en het bestreden besluit te vernietigen.